در دنیای امروز که تهدیدات، تنها به عرصه نظامی محدود نیستند و دامنه آن به حوزههای زیستی، اقتصادی و غذایی نیز گسترش یافته است، نقش پدافند غیرعامل بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. در این میان، دامپزشکی به عنوان یکی از ارکان اصلی تأمین سلامت جامعه و امنیت غذایی، جایگاهی ویژه در منظومه پدافند غیرعامل کشور دارد.
پدافند غیرعامل در حوزه دامپزشکی، مفهومی فراتر از پیشگیری از بیماری در دام است؛ این مفهوم در واقع شامل مجموعهای از تدابیر علمی، مدیریتی و نظارتی است که از بروز یا گسترش تهدیدات زیستی جلوگیری کرده و پایداری نظام تولید، سلامت عمومی و امنیت اقتصادی کشور را تضمین میکند.
از کنترل بیماریهای واگیر و مشترک بین انسان و دام گرفته تا نظارت بر بهداشت فرآوردههای خام دامی و تأمین دارو و واکسنهای ایمن، همه این فعالیتها، بخشی از سازوکار پدافند غیرعامل زیستی هستند که دامپزشکان به عنوان نیروهای خط مقدم آن ایفای نقش میکنند.
سازمان نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی ایران، در چارچوب وظایف قانونی خود، همواره بر ارتقای دانش و مهارت اعضای خود در زمینه ایمنی زیستی و مدیریت بحرانهای دامپزشکی تأکید داشته است. برگزاری دورههای آموزشی تخصصی، تدوین دستورالعملهای بهداشتی برای مراکز درمانی، آزمایشگاهی و تولیدی، و همکاری با دستگاههای متولی پدافند غیرعامل کشور از جمله اقداماتی است که در این راستا انجام شده است.
همچنین، حضور دامپزشکان مسئول فنی در واحدهای تولید، فرآوری و عرضه فرآوردههای دامی، خود مصداق بارز اجرای اصول پدافند غیرعامل در بستر تولید و توزیع مواد غذایی است؛ چرا که هرگونه خلل در سلامت این زنجیره، میتواند امنیت غذایی جامعه را با تهدید جدی مواجه سازد.
امروز پدافند غیرعامل در حوزه دامپزشکی، نه یک اقدام مقطعی، بلکه ضرورتی دائمی و رویکردی راهبردی است که باید در تمام سطوح سیاستگذاری، اجرا و نظارت مورد توجه قرار گیرد. نگاه ما باید از «مقابله با تهدید» به سمت «پیشگیری از تهدید» تغییر یابد؛ و این مهم جز با آموزش، هماهنگی میان دستگاهها و تقویت نقش بخش خصوصی دامپزشکی محقق نخواهد شد.
سازمان نظام دامپزشکی کشور بر این باور است که پدافند غیرعامل زیستی، بخشی جداییناپذیر از رسالت حرفه دامپزشکی است. از این رو، همه تلاش خود را معطوف به ارتقای آگاهی، استانداردسازی خدمات، و تقویت زیرساختهای امنیت زیستی در کشور کرده و خواهد کرد.
دامپزشکی، بهدرستی «خط مقدم پدافند غیرعامل زیستی» است؛ خطی که از سلامت دام آغاز و به سلامت انسان و جامعه ختم میشود.

